آبیاری زیرسطحی نوعی از آبیاری قطرهای است که در آن لوله آبده (لاترال) و محل خروج آب (معمولاً قطرهچکان) در زیر سطح خاک قرار دارد. مهمترین مزیت این روش آبیاری، کاهش مصرف آب -به خاطر کاهش تبخیر و نیز نفوذ آب فقط در محدوده ریشه گیاه- میباشد.
آبیاری قطرهای زیرسطحی یک سیستم آبیاری بسیار کارآمد است .که از لوله یا نوارهای قطره ای مدفون شده در خاک تشکیل شده است و وظیفه تامین آب مورد نیاز ریشه را به عهده دارد. از آنجایی که آبیاری زیر سطح زمین کشاورزی رخ میدهد (برخلاف آبیاری قطرهای روسطحی و آبیاری سنتی)، مواردی از قبیل پوسته پوسته شدن سطح خاک، آبگیری اشباع، تبخیر، ایجاد روان آب در سطح خاک (فرسایش خاک) و… تقریبا از بین میرود. سیستم آبیاری زیر سطحی دارای عملکرد سادهای دارد. بدین ترتیب که مرطوب شدن و فرآیند آبیاری در اطراف نوارها و لولهها اتفاق میافتد و آب از همه جهات نوار آبیاری خارج میشود.
در این روش آب به طور مستقیم در ناحیه ریشه نفوذ کرده و برخلاف آبیاری سطحی که بیشتر سطح خاک را مرطوب و منجر به رشد علف های هرز میشود، این مشکل را به صورت چشمگیری کاهش داده و در نتیجه جوانه زنی علفهای هرز سالانه نیز کاهش مییابد. در روش آبیاری زیر سطحی استفاده از منابع آبی در این روش بسیار بهینه میشود.
اصول پایهای طراحی آبیاری قطره ای زیرسطحی
سیستم آبیاری زیرسطحی دارای طراحی مشابه آبیاری قطرهای روسطحی است. یک طرح عمومی آبیاری زیرسطحی شامل: یک حوضچه تصفیه، واحد پمپاژ، شیر تنظیمکننده فشار، شیرهای جلوگیری از برگشت جریان، واحد تزریق کود (ونتوری)،سیستم فیلتراسیون، شیرهای شستشو، لولههای PVC و نوارهای انتقال آب به ریشه است. در این روش لوله و نوارکشی بسته به محصول و نوع خاک (جاذبه مویرگی) از 10 تا 60 سانتیمتر زیر سطح خاک دفن میشود. در صورت عدم تنظیم صحیح جریان آب، احتمال گرفتگی بیشتر خواهد شد. بنابراین تصفیه آب در این روش بسیار ضروری است.آبیاری زیر سطحی عموما یک فناوری پیشرفته است که از آن برای استفاده در مقیاس متوسط و بزرگ به طور خودکار استفاده میشود. این روش برای بسیاری از محصولات باغی و زراعی قابل استفاده است.
اجزای سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی
اجزای این سیستم همانند اجزای آبیاری سطحی می باشد در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
- حوضچه تصفیه
- واحد پمپاژ آب
- شیر تنظیم کننده فشار
- شیر جلوگیری از برگشت جریان
- واحد تزریق کود
- سیستم فیلتراسیون
- شیر شست و شو
- لوله پی وی سی
- نوارهای انتقال آب به ریشه
مزایای استفاده از سیستم آبیاری زیر سطحی
این سیستم مزایای زیادی دارد که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
- با استفاده از سیستم آبیاری زیرسطحی، توزیع آب به محصولات به صورت یکنواخت انجام می شود. این یکنواختی آبیاری رشد و نمو مناسب گیاه می گردد.
- به دلیل قرار گرفتن لوله ها در این سیستم آبیاری امکان تبخیر آب بسیار کاهش می یابد.
- صرفه جویی در مصرف آب و جلوگیری از هدر رفت آب فراوان از دیگر مزایای استفاده از این سیستم آبیاری بشمار می آید.
- با استفاده از آبیاری زیر سطحی آب به سرعت به ریشه گیاه می رسد و سبب افزایش میزان تولید و همچنین کیفیت محصولات می گردد.
- به دلیل استفاده از لوله های قطره چکان دار که به وسیله ماشین آلات در خاک جایگذاری می شوند، هزینه کارگر کاهش می یابد.
- به دلیل قرار داشتن قطره چکان ها داخل خاک و همچنین عدم تبخیر آب، از آهکی شدن قطره چکان ها جلوگیری می شود.
- از آن جایی که تمام اجزای این سیستم آبیاری در زیر خاک قرار گرفته اند و در معرض تابش نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش قرار ندارند، در طولانی مدت آسیب ندیده و سالم می مانند.
- از آنجایی که در این روش، آبیاری تنها در محدوده ای که محصولات کشت شدند انجام می گیرد، علف های هرز رشد نمی کنند.
- از دیگر مزایای استفاده از سیستم آبیاری زیر سطحی، صرفه جویی در مصرف کود و سموم می باشد، زیرا در این روش کود و سموم شیمیایی از طریق قطره چکان ها به ریشه منتقل می شوند؛ بنابراین این مواد هدر نرفته و نیاز به مصرف سم و کود زیادی نمی باشد.
معایب سیستم آبیاری زیر سطحی
آبیاری زیر سطحی در کنار مزایای زیادی که دارد از معایبی نیز برخوردار می باشد که دانستن آن ها لازم است. در ادامه به معرفی معایب این سیستم می پردازیم:
- در اثر مکش معکوس احتمال گرفتگی قطره چکان ها در زیر خاک افزایش می یابد.
- از این نوع آبیاری برای همه محصولات کشاورزی نمی توان استفاده کرد.
- هزینه لوازم و اجرای پروژه در سیستم آبیاری زیر سطحی نسبت به آبیاری روسطحی بالاتر می باشد.
- اگر آب مورد استفاده برای آبیاری، شور باشد استفاده از این سیستم توصیه نمیشود؛ زیرا در اطراف ریشه و پیاز نمک جمع می شود.
- ممکن است نوارهای موجود در زیر خاک توسط جوندگانی مانند موش، جویده و یا قطع شوند.
- امکان آسیب دیدگی لوله ها در هنگام عبور و مرور ماشین آلات سنگین وجود دارد که البته با جایگذاری لوله ها در ارتفاع مناسب در زیر خاک می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
ما در مجموعه رسان آب به شما در شناخت بهتر و تهیه لوله و اتصالات کشاورزی کمک خواهیم کرد.
شما میتوانید برای خرید لوله های خرطومی و اتصالات کشاورزی
وتحویل در شهر خودتان به سایت رسان آب مراجعه بفرمائیدوخریدی
راحت و مطمئن را تجربه بفرمائید.
رسان آب
لوله واتصالات کشاورزی وصنعتی
مشاوره: 09001051369